2. Zorg voor elkaar

1. Samenleven

We blijven ruimte geven aan mensen met verschillen in opvatting, overtuiging, inspiratie en geloof. Deze waarden zijn in de Grondwet verankerd, maar het is goed om ons daarvan bewust te zijn en dit ook te bewaken in de praktijk. 

De samenleving ontwikkelt zich zodanig dat wij ons als ChristenUnie wel zorgen maken. Hoe blijven wij omzien naar elkaar, als dat niet meer vanzelfsprekend is? Als er steeds meer verharding optreedt en verwijdering tussen culturen, tussen arm en rijk, tussen wel en niet kunnen meekomen in de digitale samenleving? Als eenzaamheid op de loer ligt met steeds meer eenpersoonshuishoudens en straks een hoogbejaarde generatie die wellicht minder mobiel en zelfredzaam is;  hoe kunnen we dan onze stad zó inrichten dat we elkaar blijven ontmoeten, elkaar (leren) kennen en daardoor ook verantwoordelijk willen zijn voor elkaar en onze woonomgeving? 

2.1 Zorg voor elkaar

De overheid als supporter

De ChristenUnie wil een gemeentelijke overheid die deze ontwikkelingen erkent en aanpakt. Die mensen, organisaties en bedrijven beloont, die zich met hart en ziel inzetten voor de samenleving. Organisaties, die jongeren een plek bieden en hen aanmoedigen hun talenten te ontwikkelen. Ondernemers en bedrijven die mensen vanuit een uitkering werkervaring laten opdoen, die jongeren willen opleiden tot vakmensen. Buren die samen hun buurt mooier willen maken en elkaar de helpende hand toesteken waar het anders mis zou gaan. Beloon hen! Dan maak je samen het verschil voor onze inwoners tussen ‘zomaar ergens wonen’ en ‘samenleven in een stad waar je thuis bent’.

Ontmoetingsplekken in elke buurt 

Ontmoetingsplekken kunnen op vele manieren gestalte krijgen. Wij willen dat de gemeente grote initiatieven, zoals de zelfstandige buurthuizen, blijft ondersteunen waar dat nodig is en daarnaast een stimulerende en faciliterende functie heeft voor andere kleinere projecten, waar mensen uit de buurt elkaar ontmoeten. Hiervoor is een wijkbudget of materiaal beschikbaar, waar snel en flexibel een beroep op gedaan kan worden. 

De wijkmanager is van groot belang voor de wijken en buurten om te verbinden en de leefbaarheid te bevorderen en moet daarvoor voldoende ruimte en mogelijkheden krijgen. De gemeente streeft naar een langdurige relatie tussen wijk en wijkmanager, zodat deze persoon ook echt een gezicht in en van de wijk kan worden en de belangen van de wijk zo goed mogelijk kan behartigen. 

De rol van kerken in de samenleving 

Kerken hebben een belangrijke rol in de samenleving en dat wordt steeds meer erkend. Ze vormen een ontmoetingsplaats, creëren rustmomenten en bieden zingeving. Vanuit kerken wordt veel vrijwilligerswerk gedaan, dat door de gemeente erkend en ondersteund kan worden. Sporten in achterstandswijken, diaconaal werk, Schuldhulpmaatje, maaltijden in en met de buurt, koffieochtenden, enzovoorts.

2. Waardig ouder worden

De ChristenUnie heeft grote waardering voor de oudere generatie die in mooie en moeilijke tijden heeft gewerkt, gezorgd en gebouwd aan onze samenleving. De jongere generatie staat op hun schouders. Met veel senioren gaat het goed. Zij genieten van de extra vrije tijd en hobby’s na hun werkzame leven. Ouderen hebben een groot aandeel in het vele vrijwilligerswerk in de stad, zitten in besturen van verenigingen en veel ouderen hebben een aandeel in de zorg voor kinderen. 

Met de grote vraag naar vakmanschap denken wij dat de oudere generatie nog veel kan leren aan jongeren op hun weg naar de arbeidsmarkt.

De verwachting is dat het aantal 80-plussers in Zaanstad de komende tien jaar aanzienlijk toeneemt. Daar gaan we ons op voorbereiden. Met het stijgen van de leeftijd komen vaak ongemakken, waardoor een deel van hen zelfs in een isolement kan raken. Waardig, gezond en prettig ouder worden in Zaanstad is prioriteit voor de komende jaren.

2.2 Zorg voor elkaar

Eenzaamheid

Het voorkomen van eenzaamheid is een onderwerp dat de ChristenUnie hoog op de agenda wil houden. Er moeten goede voorzieningen en toekomstbestendige woningen in elke wijk zijn. Mensen blijven langer thuis wonen en het wordt gemakkelijk gemaakt om een huis aan te passen aan die situatie. 

Kleinschalige ideeën zoals kangoeroewoningen, kleine (tijdelijke) zorgwoningen bij een bestaande woning en andere vormen van woonruimte voor mensen die extra zorg of extra aanpassingen nodig hebben, krijgen de ruimte. Bij maatschappelijke ondersteuning door middel van de sociale wijkteams is er veel aandacht voor de specifieke behoeften van de ouder wordende mens. 

  • Woongemeenschappen 
    Woongemeenschappen moeten ruim baan krijgen. Dit kunnen knarrenhofjes voor ouderen zijn, maar evengoed plekken waar gezinnen en alleenstaanden, jong en oud, het leven delen.
  • Wethouder voor ouderenbeleid
    We blijven werken aan een integraal ouderenbeleid en de ChristenUnie wil weer een wethouder speciaal voor dit ouderenbeleid.
  • Mantelzorgwoningen
    Het moet makkelijker worden om (tijdelijke of vaste) mantelzorgwoningen bij een huis te plaatsen.

3. Een zorgzame stad

Gezondheid is een belangrijk goed. Hoewel de verantwoordelijkheid voor een gezonde leefstijl in eerste instantie bij individuele mensen zelf ligt, is het van groot belang dat de gemeente in preventie investeert. Voorlichtingsprogramma’s voor het voorkomen en bestrijden van overgewicht, maar ook voor het voorkomen van verslavingen, gebruik en misbruik van ongezonde middelen. Ook het stimuleren van sport (en daarbij het creëren van mogelijkheden en gezonde buitenruimte) is belangrijk. In onze gemeente hebben we veel te maken met verontreiniging van onze omgeving. Dit heeft helaas ook invloed op de gezondheid van onze inwoners. We zullen hier nadrukkelijk rekening mee moeten houden, ook bij ontwikkelingen in industrie en infrastructuur en zorg dragen dat we met elkaar werken aan gezondere luchtkwaliteit.

Maatschappelijke ondersteuning

De gemeente blijft inzetten op maatwerk en integrale aanpak. De cliënt is uitgangspunt, problemen worden niet meer los gezien maar in samenhang. Voor iedere cliënt kan een andere oplossing nodig zijn. Zaanstad werkt al met maatwerkbudgetten; de ChristenUnie ziet hierin grote voordelen en ziet graag dat de wijkteams deze budgetten nog beter gaan inzetten en dat ook durven doen. 

  • Vertrouwde gezichten
    Sociale wijkteams dragen er zorg voor dat er meer continuïteit is binnen de teams. Mensen hebben behoefte aan vertrouwde gezichten en niet teveel wisseling van personeel.
  • Minder geregel
    Bureaucratie wordt verminderd, wel met inachtneming van de privacy van cliënten.
  • Vertrouwen in de professional
    De gemeente(raad) gaat niet op de stoel van de professional zitten: we geven de professionals in de wijk ruimte en vertrouwen op hun expertise en zien er op toe dat zij die ook benutten en bieden wat de gemeente mag verwachten.
  • Preventie
    Preventie verdient veel aandacht. Als problemen voorkomen worden en mensen eerder hulp krijgen, of niet/minder diep in problemen komen, is dat voor alle partijen grote winst. Dit vraagt om een lange adem, want het resultaat tekent zich pas na langere tijd (soms vele jaren) af.
  • Maatwerk bij zorg
    Voor bijzondere doelgroepen en de meest kwetsbare mensen moet zorg verbeterd worden: de juiste ondersteuning en met de juiste benadering. Er wordt daarvoor gebruik gemaakt van de kennis die er is bij ervaringsdeskundigen en hun naaste familie en begeleiders.

Financiering WMO

Het gebruik van persoonsgebonden budget (PGB) moet mogelijk blijven en mensen moeten actief worden gewezen op deze mogelijkheid die ze de kans geeft zelf te kunnen kiezen voor bepaalde zorg. Binnen het werkterrein van de WMO moet het mogelijk worden meer hulpmiddelen te delen of te hergebruiken: dit spaart geld uit en is beter voor het milieu. Wel moet de kwaliteit van de hulpmiddelen voorop blijven staan.

Mantelzorg 

Mantelzorgers verdienen bijzondere aandacht, zij zijn geen vrijwilligers! Juist deze groep mensen, die haar werk weliswaar niet vrijwillig, maar wel met veel toewijding en liefde doet, moet makkelijk ondersteuning kunnen vinden. Organisaties als Stichting MOE zijn daarom gewaardeerde partners van de gemeente en moeten dat blijven. 
De mogelijkheden van respijtzorg moeten groter worden, en meer bekend gemaakt worden onder mantelzorgers, om overbelasting te voorkomen. 
Wij willen dat er nog meer wordt ingezet op ondersteuning voor jonge mantelzorgers en bewustwording van deze doelgroep, die vaak van zichzelf niet eens beseft dat ze mantelzorger is. Ook voor hulpverleners en scholen is het van belang te weten dat deze doelgroep er is en vanuit hen ook steun verdient. Bedrijven, die zich inzetten voor de mantelzorgers onder haar werknemers, vinden de gemeente aan hun zijde.

Vrijwilligers 

Vrijwilligers zijn het cement van onze samenleving en verdienen daarvoor lof en ondersteuning vanuit de gemeente. Wij zijn blij dat juist afgelopen jaren veel is geïnvesteerd in een eigentijds vrijwilligersbeleid.

  • Samenwerking sociaal wijkteams en vrijwilligersorganisaties
    Wijkteams kunnen meer halen uit samenwerking met vrijwilligersorganisaties, maatschappelijke organisaties en kerken/religieuze organisaties in hun wijk. Sommige van deze organisaties werken wijk overstijgend, anderen richten zich op (een deel van) de wijk. De sociaal wijkteams kunnen hun voordeel doen met de ‘handjes’ die vanuit deze organisaties worden aangeboden, de organisaties kunnen hun voordeel doen als ze horen waar precies nood is. De wijk of de stad wordt er mooier van.
  • Financiële stimulans
    Organisaties die zich inzetten voor het welzijn van Zaanstad door wie buiten de boot dreigt te vallen te ondersteunen en ontmoeting te stimuleren, zoals bijvoorbeeld Stichting Present, verdienen subsidie. Dit levert immers een veelvoud op.
  • Gratis Verklaring Omtrent Gedrag
    Vrijwilligers kunnen, indien nodig, een gratis Verklaring Omtrent Gedrag krijgen.

Armoede en eenzaamheid

Armoede is een ernstig probleem in onze stad. Niet alleen onder mensen zonder inkomen, maar zeker ook onder werkenden is armoede aanwezig. De gemeente geeft met het armoedebeleid een goede richting: mensen kunnen meedoen, ook met sport en cultuur. Geef het onderwijs een deel van het budget dat bestemd is voor armoedebeleid, zodat zij dit direct kunnen inzetten voor leerlingen die in een sociaal isolement dreigen te raken.

Bij wijkteams is het belangrijk om eenzaamheid en zingeving verplicht aan bod te laten komen in een keukentafelgesprek. 
Erkenning van eenzaamheid en de ontdekking dat ze niet de enigen zijn, helpt mensen een stap te zetten die nodig is uit deze situatie te komen. Mensen en organisaties, zoals ook kerken en de Dorcaswinkel, die initiatieven ontplooien om eenzaamheid te bestrijden, verdienen medewerking van de gemeente. 

4. Zorg voor inwoners in kwetsbare situaties

Iedereen telt mee, ook mensen met een beperking. Zaanstad zet zich in om zowel gebouwen als evenementen zo veel mogelijk toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Overleg met ervaringsdeskundigen is een belangrijk onderdeel van dit beleid.

De opvang van daklozen en met name zwerfjongeren wordt verbeterd: door beperkte doorstroming blijven de plekken die er zijn te vaak gevuld en is er geen of pas later hulp in acute situaties. Er zal moeten worden geïnvesteerd in een oplossing voor deze doelgroep en de groep die door wíl, maar niet door kán stromen en daarmee zorgplekken in beslag blijft nemen. Een eigen plek om te wonen kan de nodige rust bieden om aan de toekomst te werken.

GGZ-problematiek

De zorg voor personen met verward gedrag is ingewikkeld gebleken. Belangrijk is dat partners als GGZ, politie en wijkteams in goed overleg zijn met elkaar. De gemeente helpt en ondersteunt het zoeken naar vernieuwende vormen van hulp voor deze groep. Er komt 24/7 beschikbare ambulante psychische zorg in de wijk, inloophuizen en een Domusvoorziening voor kortdurende opname. Er wordt meer geïnvesteerd in beschermd wonen en in zorg voor mensen met GGZ-problematiek die thuis wonen. Ook is de gemeente verantwoordelijk om de sociale omgeving van mensen voorlichting te geven, zodat mensen geaccepteerd worden in de buurt waarin ze wonen, ook als ze misschien wat ‘anders’ zijn. Bij ernstige overlast voor een buurt wordt wel ingegrepen en een oplossing gevonden die alle betrokkenen recht doet. 
De gemeente laat cursussen MHFA (Mental Health First Aid) organiseren, zodat meer burgers en niet-GGZ professionals psychische problemen leren herkennen bij mensen in hun omgeving en iets kunnen doen om meer leed te voorkomen.
Wie verslaafd is, is zijn vrijheid kwijt. Het voorkómen van verslavingen en hulp aan mensen die van hun verslaving af willen, is een belangrijke taak voor de gemeente. Zet daarbij ervaringsdeskundigen in en maak gebruik van organisaties die hierin ervaring hebben opgedaan. In het hoofdstuk Veiligheid gaan wij verder in op preventie, maatregelen en zorg rond drank en drugs.

Zorg voor (ex-)gedetineerden en hun gezinnen 

Met de komst van het Justitieel Complex in Zaanstad komt de zorg voor (ex-)gedetineerden en hun gezinnen dichterbij. De gemeente heeft hiervoor een verantwoordelijkheid en stelt budget beschikbaar dat ook ten goede kan komen aan vrijwilligersinitiatieven, zoals het werk van de Diaconale Stichting De Sluis. 

5. Een multiculturele samenleving

In Zaanstad wonen mensen van vele nationaliteiten. Het contact tussen gemeente en de diverse gemeenschappen verdient het om warm gehouden te worden, zodat er wanneer er iets speelt in een bepaalde groep snel geschakeld kan worden.

Het nut van goede integratie om optimaal te kunnen meedoen in de Zaanse samenleving wordt breed erkend. Verreweg de meeste mensen willen integreren, waarbij de kennis en het leren van de Nederlandse taal onmisbaar is. Daar zetten we volop op in met hulp van scholen, buurthuizen, de Bieb en gemeente en stellen daar ook middelen voor beschikbaar. Waar integratie door wat voor reden ook belemmerd wordt of waar mensen hier niet aan mee willen werken, heeft de gemeente de plicht om in te grijpen.

Vluchtelingenwerk

In de zorg voor vluchtelingen en statushouders heeft Zaanstad zich in het verleden van een goede kant laten zien. Daar zijn wij trots op! Honderden inwoners die actief hulp aanboden toen vluchtelingen in de noodopvang terecht kwamen en nog altijd zijn er vele vrijwilligers die zich inzetten als taalmaatje, taalcoach of activiteitenbegeleider. 

Initiatieven vanuit de samenleving die hiervoor georganiseerd worden, verdienen aanmoediging en ondersteuning. Belangrijk is tegelijk dat nieuwkomers leren wat de Nederlandse normen en waarden zijn. Snel meedoen in het arbeidsproces is de beste manier om te integreren en de gemeente schakelt daarom ook het bedrijfsleven in en daagt hen uit statushouders in dienst te nemen. Voor het huisvesten van statushouders moet ruimte zijn voor creatieve oplossingen. De gemeente Zaanstad heeft laten zien dat ze daarvoor wil gaan. Helaas is het ombouwen van kantoren niet altijd zo makkelijk als gedacht, maar de gemeente moet blijven zoeken naar oplossingen die de druk op de woningmarkt verlichten. 

De ChristenUnie wil ook humane opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers die niet terug kunnen. Zij krijgen Bed, Bad en Brood en zo veel mogelijk ondersteuning om uiteindelijke terugkeer of het uiteindelijk verkrijgen van een status in Nederland voor elkaar te krijgen.