Op 20 mei 2021 heeft Hanneke Veurink-Malda een aganda-initiatief ingediend in het Zaanstad Beraad om dit belangrijke onderwerp te bespreken.

Relatiezorg als preventie – een taak voor Zaanstad

Relaties zorgen voor veel vreugde, maar soms ook voor veel verdriet. De trend van de afgelopen jaren in Nederland is dat jaarlijks veel huwelijken stranden en ook andere langdurige relaties houden niet altijd stand. In een aanzienlijk deel van deze relaties zijn kinderen in het spel.

Een breuk in een langdurige relatie kan je leven op zijn grondvesten doen schudden. Dat geldt voor de partners zelf, maar ook voor hun kinderen en zelfs ook voor hun overige familieleden.

Dat er bij relatiebreuken niet zelden kinderen in het spel zijn is begrijpelijk, omdat juist het krijgen van een kind een oorzaak van een relatiecrisis kan zijn, zo blijkt uit onderzoek. Wanneer zo’n crisis niet opgelost wordt, kan dit het verbreken van de relatie tot gevolg hebben.

Gevolgen voor de gemeente

Ook als gemeente krijgen we te maken met de gevolgen van relatiebreuken.
Als het bijvoorbeeld gaat om de verdeling van woonruimte, dan betekenen meer relatiebreuken meer behoefte aan woningen.
Als het gaat om jeugdhulp, dan zien we een groeiend aantal kinderen dat schade oploopt door de breuk in het gezin waarin zij opgroeien.
Ook op andere gebieden zijn de gevolgen van relatiebreuken te merken. Te denken valt bijvoorbeeld aan schuldenproblematiek.

Preventie

Helaas zijn niet alle relatiebreuken te voorkomen. Soms is de hoop op een stabiele toekomst samen eenvoudigweg vervlogen. Maar evengoed zijn er veel stellen die kunnen vertellen over een relatiecrisis die overwonnen is. Partners kunnen elkaar hervinden, ook als er hobbels en tegenslagen op het pad zijn. Soms lukt dit op eigen kracht, maar vaak ook heeft bijvoorbeeld relatietherapie geholpen om de onderlinge verhoudingen weer recht te krijgen en in een schijnbaar hopeloze situatie nieuw perspectief te bieden.

Ook de overheid kan een rol spelen in de zorg voor relaties. Met de kennis dat het krijgen van een kind de relatie negatief kan beïnvloeden, is juist de groep kersverse ouders een groep om preventief relatiezorg aan te verlenen. Al in 2015 schreven echtscheidingsdeskundigen en maatschappelijke organisaties gezamenlijk een brandbrief aan de VNG met daarin een pleidooi om relatiebreuken te voorkómen: Lees hier de brandbrief aan alle gemeenten

In de brief worden verschillende aanbevelingen gedaan aan de hand waarvan gemeentes concreet aan de slag kunnen met relatiezorg voor (aanstaande) ouders.

Relatiezorg als preventie in Zaanstad

De huidige mogelijkheden tot hulp bij relatieproblemen die in Zaanstad beschikbaar zijn richten zich óf vooral op gezamenlijk ouderschap (dus niet specifiek op de relatie tussen de ouders) óf op begeleiding bij scheiding, óf komen doorgaans te laat in beeld, wanneer de problemen eigenlijk al te ver zijn geëscaleerd. Het is ook een hele stap om met je relatieproblemen aan te kloppen bij een Sociaal Wijkteam. De drempelvrees is, begrijpelijk, groot.

Het zou goed zijn om stellen bij wie de relatie nog gezond is al handvatten mee te geven om op de juiste manier te kunnen reageren in tijden waarin de relatie door een dal gaat. Met de juiste bagage een storm in je relatie tegemoet treden vergroot de kans op slagen van de relatie. Ook in het meegeven van de juiste tips en inzichten voor het gezond houden van relaties, nog ver voordat er problemen optreden, kan de gemeente een rol spelen.

Vragen aan de Raadsfracties en portefeuillehouder:

1. Vinden de andere raadsfracties ook dat het voorkómen van relatiebreuken mede een zorg van de gemeente is, omdat de gemeente ook met de gevolgen te maken krijgt in onder andere jeugdhulp, woonruimteverdeling en schuldhulpverlening?
2. Wat vinden de andere fracties en de portefeuillehouder van de aanbevelingen uit de genoemde brandbrief?
3. Zijn er meer of andere suggesties/ideeën om als gemeente een rol te spelen in de zorg voor stabiele en gezonde relaties, met name die van partners met kinderen?
4. Bent u het met de ChristenUnie eens dat het goed is als het college gaat zoeken naar financiële en praktische mogelijkheden om, aansluitend bij het huidige aanbod van zorg rond de geboorte en het opgroeien, te gaan investeren in preventief optreden tegen relatiebreuken?

In haar algemene beschouwing sprak Christa Neefjes de volgende woorden uit:

Stel je voor: je bent in de Zaanstreek geboren en opgegroeid, je hebt hier gewerkt en gewoond, kinderen opgevoed, je bent een goede buur geweest en lid van tal van Zaanse verenigingen. Op een dag sterf je en je wilt slechts twee m2 Zaanse grond om hier begraven te worden. Maar dat is bijna onbetaalbaar! Voor het tweede jaar stijgen de kosten voor begraven en wel met 15%. Zo eren wij blijkbaar onze burgers voor hun inzet voor onze stad. Wij worden hier erg verdrietig van en vragen dringend om dit terug te draaien!

Samen met andere partijen hebben wij een amendement ingediend waarin het college werd opgedragen om de volgende punten uit te voeren:

Om de stijging van het tarief voor 2021 van 15,1% te beperken tot 1,5% prijsindexatie tot in ieder geval 1 juli 2021;

• Zo snel als mogelijk met de raad en de inwoners in gesprek te gaan over de toekomst van de begraafplaatsen en de kosten;
• Bij de voorjaarsnota met oplossingen te komen om ook na 1 juli 2021 de stijging van de tarieven te beperken tot de prijsindexatie voor de komende jaren;
• Het verschil in inkomsten voor de begraafplaatsen tot 1 juli 2021 voor ongeveer 70.000 euro te dekken uit de reserve Sport a fonds perdu;
• Bij de voorjaarsnota met een oplossing te komen om het onttrokken bedrag uit de reserve Sport a fonds a perdu terug te kunnen storten in de reserve.

 In de besluitnota: Tariefvoorstellen en Verordeningen belastingen en rechten - Begroting 2021

De tekst:

Begraafrechten

Diverse 15,1% / 100%

Te vervangen door:

Begraafrechten

Diverse 1,5 %

Wij zien spanning tussen verstedelijking en welzijn. Er is woningbehoefte ja, maar hoeveel mensen kun je toevoegen zonder uitbreiding van voorzieningen en voldoende infrastructuur? Blijft er genoeg natuur en ‘speelruimte’ in de stad? De 8 miljoen die hiervoor nodig is, staat nog steeds slechts op de ‘wensenlijst’. Maak het concreet en investeer in die voorzieningen, in natuur en infrastructuur voordat er huizen staan. Dan voorkomen we problemen waar we nu telkens tegenaan lopen.

Het is onze wens dat al onze partners in de stad, cultuur, maar ook sport en de buurthuizen in staat zijn om hun werk goed te doen. Wij denken dat er bij de voorjaarsnota weer ruimte komt en dat blijkt ook uit die septembercirculaire. Maar in het Zaanstad Beraad heeft de wethouder ook aangegeven dat zij daar aan de ene kant graag naar wil kijken, maar dat ze aan de andere kant ook geen toezegging kan doen, omdat we, zoals we nu al vaak gezegd hebben, dat we dat dan opnieuw al die wensen die we hebben integraal gaan wegen en ook de mogelijkheden die er dan zijn. Maar we houden toch wel zorgen over de impact die deze bezuinigingen, als je die over lange jaren doet, wat dat zal zijn. Daarom zou ik heel graag van de wethouder willen horen of zij in ieder geval tot die voorjaarsnota echt goed in contact blijven met die subsidiepartners en als er dan eventuele knelpunten zijn, dat ze die misschien ook tijdelijk kan oplossen, zodat we dat bij de voorjaarsnota dan ook weer kunnen bespreken. Als zij die toezegging kan doen, dan hoeft deze motie ook nu niet in stemming gebracht worden. Maar wilt u daar in ieder geval op reageren?

In het coalitieakkoord: "De molen op de wind zetten" is hoofdstuk 3 volledig gewijd aan Waardig ouder worden. Hierin wordt de strategische agenda uit 2016 aangehaald waarin de volgende elementen centraal staan:

• Zelfstandigheid, zelfredzaamheid, eigen regie
• Participatie: meedoen, ertoe doen, van betekenis zijn,gezien worden
• Sociale netwerken: mensen die naar je omkijken en ietsvoor je kunnen doen, contact, samenredzaamheid,leefplezier in plaats van eenzaamheid en verveling
• Oud kunnen worden in de eigen wijk als je dat wilt
• Veiligheid (zowel binnenshuis als in de leefomgeving),geborgenheid
• Mobiliteit (je zelf kunnen verplaatsen, eventueel methulp/vervoer)
• Voorzieningen zoals winkelcentra, gezondheidscentra,openbaar vervoer etc. in de nabijheid zodat je nog langzelfstandig je leven kunt leiden zoals je dat zelf wil
• Ondersteuning voor de mantelzorger(s) verdientexpliciet aandacht

Kansen en ambities

Als antwoord op de hiervoor geschetste wensen vanouderen zijn voor de komende jaren vijf ambities benoemd:

1. dat mensen zoveel mogelijk in de eigen wijk kunnenblijven als zij ouder worden;
2. dat er passende en betaalbare woningen en woonvormenzijn voor de ouderen van nu en van de toekomst;
3. dat ouderen blijven meedoen en onderdeel zijn van vitalenetwerken;
4. dat mensen ouder kunnen worden in een veilige entoegankelijke omgeving met goede voorzieningen in debuurt;
5. dat er een gevarieerd zorg- en dienstenaanbod is voorouderen in de directe omgeving en een goede spreidingvan gecombineerde woonzorgvormen in Zaanstad