3. Gezin, jeugd & onderwijs

1. Sterke gezinnen

Een sterk, stabiel en liefdevol gezin vormt een veilige basis voor kinderen om gelukkig op te groeien en zich te ontwikkelen tot wie ze willen zijn. Dat begint al vanaf het allereerste begin: uit onderzoek blijkt dat kansenongelijkheid al start met waar je wieg staat 1. De ChristenUnie vindt dat zwangerschaps- en geboortezorg niet alleen gericht moet zijn op de lichamelijke voorbereiding op de komst van een kindje, maar ook op de mentale voorbereiding en de veranderingen die je als persoon en als stel ondergaat als je vader of moeder wordt. Voorlichting en begeleiding hebben een positief effect tegen stress in de relatie. De druk op een jong gezin kan hoog oplopen. Preventie, in de vorm van gratis ouderschapscursussen via consultatiebureaus en gratis hulp bij relatieproblemen zijn middelen om aandacht te geven aan relatiezorg en zijn laagdrempelig beschikbaar. Een kind is het beste af als de ouders het samen goed hebben. 

De ChristenUnie is voorstander van initiatieven waarin ouders andere ouders ondersteunen, bijvoorbeeld via buurtgezinnen. 

  • Zwangerschapscursus gratis voor lage inkomens
    Iedere ouder moet in de gelegenheid zijn een ouderschapscursus of zwangerschapscursus te volgen. Voor ouders met een laag inkomen worden de kosten van cursussen vergoed.
  • Goede geboortezorg
    Bij geboortezorg wordt, met name bij gezinnen waar zorgen over zijn, gewerkt met een vaste hulpverlener, die de situatie van het gezin goed kent. Dat leidt tot minder medische interventies.
  • Gratis hulp bij relatieproblemen
    Hulp, advies of begeleiding om relaties te herstellen waar kinderen bij betrokken zijn wordt laagdrempelig aangeboden vanuit de Jeugdgezondheidszorg.
  • Relatiebreuken
    Bij een relatie die niet meer te redden valt moet de inzet maximaal gericht zijn op uit elkaar gaan zonder schade. (Digitale) scheidingsloketten bij gemeenten zijn makkelijk toegankelijk, waarbij een gezinsvertegenwoordiger kan worden aangesteld die voor, tijdens en na de breuk ondersteuning biedt.

2. Hulp aan gezinnen en kinderen

Preventie en vroegsignalering is de beste, goedkoopste en minst ingrijpende route voor jeugdhulpverlening en de gemeente Zaanstad moet hier doorlopend aandacht voor hebben. Soms is het echter niet voldoende. Om snel hulp te kunnen (aan)bieden, is het belangrijk om de zorg te organiseren dichtbij plekken waar kinderen verblijven, zoals kinderdagverblijven en scholen. De ChristenUnie pleit ervoor expertise in de kinderopvang of school te halen. Om stevig in te zetten op preventie en te voorkomen dat op termijn doorstroming naar duurdere en zwaardere vormen van zorg nodig is. Tegelijkertijd ondersteunt het de leerkracht die met zijn of haar zorgen over een kind, samen met de ouders, terecht kan bij een professional, die de zorg overneemt.  Er is winst te behalen door nog meer te investeren in de relaties tussen onderwijs en het wijkteam/jeugdteams. Voor scholen mag de route naar wijkteams/jeugdteams duidelijker worden, zodat eerder gehandeld kan worden om problemen te voorkomen en te beperken. De inzet van praktijkondersteuners-jeugd (POH-GGZ Jeugd) kan het werk van de huisarts verlichten en doorverwijzing naar zwaardere en dus duurdere specialistische zorg kan daarmee worden voorkomen.

Op het kind gerichte jeugdzorg

Als ChristenUnie willen we dat er bij jeugdzorg gekeken wordt vanuit de behoefte van het kind. Hulp moet niet afhangen van wat er aan middelen door de gemeente is ingekocht en wat kan worden toegepast op een hulpvraag. De behoefte van het kind hoort leidend te zijn, de jeugdzorg is geen verdienmodel. Het is van belang om te investeren in een klik tussen hulpverlener en het kind en de ouders. Zo zouden hulpverleners kunnen solliciteren bij ouders en kinderen.

Oppassen voor maakbaarheid

De ChristenUnie wil waken voor het idee van maakbaarheid. We zien een maatschappelijke ontwikkeling waarbij ouders steeds vaker een beroep doen op jeugdhulp en een gerichte oplossing zoeken. Ouders willen dat hun kinderen het beter hebben dan zij het gehad hebben. Daardoor is het moeilijk geworden om te accepteren dat bepaalde moeilijkheden bij het leven horen. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat we in Zaanstad het normaliseren van dergelijke (tijdelijke) moeilijkheden weer bespreekbaar maken, waarbij uiteraard niemand met een hulpvraag de deur wordt gewezen. We mogen ook gebruik maken van de eigen kracht en de netwerken van gezinnen. Zoals het oude en ware Afrikaanse gezegde luidt:

“it takes a village to raise a child.“

3.1 Gezin, jeugd & onderwijs

Pleeggezinnen

De ChristenUnie wil extra investeren in pleeggezinnen, gezinshuizen en steungezinnen om het aantal uithuisplaatsingen en opvang in instellingen terug te dringen en zwaardere hulpverleningstrajecten te voorkomen. Bovendien geloven wij dat een kind het beste kan opgroeien binnen een gezinsvorm. 

  • Inkoop van jeugdhulp
    Inkoop gebeurt niet alleen op prijs, maar vooral op kwaliteit.
  • Overgang zorg
    De gemeente zorgt, samen met de zorgpartners, voor continuïteit van zorg en ondersteuning als jongeren in de jeugdzorg 18 jaar worden.
  • Jonge mantelzorgers
    Jongeren die mantelzorger zijn, worden optimaal ondersteund vanuit de WMO, zodat zij gewoon naar school kunnen gaan en vrije tijd hebben.
  • Tienermoeders
    De gemeente Zaanstad biedt tienermoeders ondersteuning, zorg en begeleiding.
  • Pleeggezinnen
    De gemeente ondersteunt de werving van pleegouders en zorgt voor voldoende deskundige ondersteuning, zodat kinderen, als dat wenselijk is opgevangen kunnen worden in hun eigen omgeving en pleegouders het volhouden.
  • Psychische problemen
    Wij willen, vooral na afgelopen coronaperiode, aandacht voor de psychische gezondheid bij kinderen en ouders, extra inzet op het voorkomen van depressies en suïcide onder jongeren.

Betaalbare jeugdzorg

De kosten van de jeugdzorg zijn erg hoog. De bijdrage vanuit het Rijk schiet al jaren tekort. Hierdoor komen andere gemeentelijke taken in de knel. De ChristenUnie wil in Zaanstad de volgende 3 belangrijkste punten aanpakken, zodat de kosten in de jeugdzorg beheerst kunnen worden.

  • Beperken instroom
    Niet alle hulp wordt gefinancierd door de gemeente. Denk aan huiswerkbegeleiding, behandelingen voor dyslexie en hoogbegaafdheid. Voor lage inkomens wordt deze hulp (gedeeltelijk) gecompenseerd. Er kan discussie worden gevoerd of iets wel of niet bij het normale opvoedpatroon hoort.
  • Meer vrijheid voor de professional
    Vertrouwen hebben in de professional. Een zorgverlener zou maximaal 20% van zijn tijd aan rapportage en administratie kwijt moeten zijn. We moeten durven snijden in regelgeving.
  • Afbouw residentiële jeugdzorg
    Kinderen hebben het recht om op te groeien in een gezin. Soms kan dat niet, dan zoeken we een pleeggezin, bieden maatwerk of kijken we of een gezinshuis een oplossing is.

3. Ontmoeting met en tussen jongeren

Kinderen hebben recht op een gezonde en evenwichtige ontwikkeling. Die ontwikkeling vindt voor een deel plaats in de ontmoeting van jong en oud in de woonomgeving. Een kindvriendelijke buurt is dan ook van belang. Daarom geven wij prioriteit aan:

  • Ontmoetingsplekken
    Een plek met een verblijfsfunctie in elke woonwijk waar bewoners bij betrokken zijn.
  • Spelen
    Goede speelmogelijkheden in elke buurt voor verschillende soorten (buiten)spel. De water- en natuurspeelplaats in het Darwinpark en Groen Waterrijk in Assendelft verdienen navolging. 
  • Inspraak
    Ondersteuning van collectieve oplossingen van bewoners voor betere bespeelbaarheid van straat en buurt.
  • Lopen en fietsen
    Veilige loop- en fietsroutes bij scholen, speelplekken, kinderopvanglocaties, wijkcentra en sportaccommodaties.
  • Initiatieven
    Ondersteuning van bewonersinitiatieven op het gebied van spelbegeleiding, zoals speel-o-theken en speeltuinen, scouting en vakantieactiviteiten zoals huttenbouw.

De stem van kinderen en jongeren telt. Ook wanneer het gaat om inspraak bij nieuwe ruimtelijke ontwikkeling. Kinderen krijgen eenvoudige toegang tot informatie en weten waar zij met vragen terecht kunnen. 

3.2 Gezin, jeugd & onderwijs

4. Onderwijs

Investeren in goed onderwijs is van essentieel belang. Zo leiden we ook op voor banen die nu nog niet bestaan. Dit betekent dat er vooral aandacht moet zijn voor duurzaamheid, ondernemerschap, technische- en creatieve vaardigheden. Vakmanschap en ambacht mag juist in een oude industriestad als Zaanstad gewaardeerd worden. Een rijke leeromgeving waarin geleerd wordt met hoofd, hart en handen, biedt kinderen een brede basis in hun ontwikkeling. Daar waar kinderen moeite hebben om mee te komen, wil de ChristenUnie dat de gemeente de voortgang van het Passend Onderwijs goed bewaakt en actie onderneemt richting het Ministerie van Onderwijs als dit fout dreigt te gaan.

Vrijheid van onderwijs

De ChristenUnie is voor de vrijheid van onderwijs. Ouders moeten, vanuit hun verantwoordelijkheid voor de opvoeding van hun kinderen, kunnen kiezen voor een school die aansluit bij de eigen waarden, identiteit en idealen. De gemeente moet de diversiteit van scholen op levensbeschouwelijke en onderwijskundige gronden respecteren. De veelkleurigheid in de Zaanse samenleving kan dan in het brede palet aan schoolkeuze herkend worden. Keuzemogelijkheid vergroot de aantrekkelijkheid van Zaanstad als woonplaats.

Vroeg naar school

Er is een sterke tendens in de samenleving om kinderen eerder te laten beginnen met leren. De ChristenUnie vindt dat dit een keuze is van ouders zelf. Niet in alle Zaanse gezinnen wordt een goede basis gelegd voor een gezonde en succesvolle ontwikkeling van het kind. Dat kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door taalproblemen, armoede, het ontbreken van voldoende kennis van de samenleving of een gebrekkig functioneren van het gezin. Consultatiebureaus zouden in deze gevallen ouders actief op de mogelijkheden van Vroeg- en voorschoolse voorzieningen kunnen wijzen, om zo een betere start te kunnen maken op school en in het taalonderwijs. Keuzevrijheid staat echter voorop. 

Lerarentekort

Een van de grootste bedreigingen voor de kwaliteit van het onderwijs is het groeiende tekort aan leraren. De ChristenUnie stelt zich op het standpunt dat de gemeente moet bijdragen om het tekort aan leerkrachten op de Zaanse scholen te beperken. Denk hierbij aan het met voorrang huisvesten van onderwijspersoneel, het financieel bijdragen aan een aantrekkelijke reiskostenvergoeding en de besturen in de ruimste zin van het woord ondersteunen bij hun inspanningen om een goede, aantrekkelijke werkgever te zijn. Overleg met de werkgevers is hierbij van groot belang. 

Natuur- en milieuonderwijs

We zijn op de wereld als rentmeesters: we mogen voor de aarde zorgen en leven van wat zij geeft. Dat geeft ons en onze kinderen een verantwoordelijkheid. De ChristenUnie vindt het waardevol om natuur-en milieuonderwijs van jongs af aan bij te brengen. Het nieuwe Zaans Natuur en Milieu-educatiecentrum in het Darwinpark kan hier een grote rol in spelen en wordt zo nodig financieel door de gemeente gesteund. Maar ook wordt de aanleg van natuurspeelplaatsen op scholen gestimuleerd, het geven van voedingslessen, het verzorgen van dieren. In Zaanstad-Noord wordt een schoolmoestuinencomplex gerealiseerd. 

Samenwerking met het bedrijfsleven

De Zaanstreek is van oudsher gericht op maken, ondernemen en ambacht. Er is dringend behoefte aan vakmensen. De gemeente werkt daarom intensief samen met het plaatselijk bedrijfsleven en stimuleert werkgevers om (interne) opleidingen en stageplaatsen aan te bieden. De gemeente zou ook in haar aanbesteding kunnen stimuleren dat plaatselijke aannemers stageplekken beschikbaar stellen. Het beroepsonderwijs is onmisbaar voor het ontwikkelen van talentvolle jongeren tot goede vakmensen. 

Het jeugdteam besteedt een groot deel van haar budget aan jongerenwerk in de wijk. De Zaanse Experience is een voorbeeld dat wij waarderen. Ook andere initiatieven voor jongerenwerk in de stad zoals het werk van Youth for Christ wordt verwelkomd en gefaciliteerd waar mogelijk.   

  • Huisvesting leraren 
    De huisvesting mag niet het probleem zijn bij het vinden van leerkrachten, hiervoor worden creatieve oplossingen gezocht. De gemeente komt samen met de schoolbesturen tot een gemeentelijke financiële tegemoetkoming in de reiskosten van onderwijzend personeel. 
  • Nieuwbouw scholen
    Tijdens het ontwerpen en bouwen van nieuwe huisvesting voor scholen zorgt de gemeente dat nadrukkelijk rekening wordt gehouden met ventilatie, de inrichting van de speelruimte (Gezonde Scholen), de duurzaamheid, natuureducatie en de sociale rol van de school in de buurt.
  • Leerlingenvervoer
    Reiskosten naar school mogen geen belemmering voor ouders zijn om voor hun kind een school te kiezen die past bij hun identiteit. De gemeente draagt hier zorg voor.
  • Schooltuinencomplex
    Er komt een tweede schooltuinencomplex in Zaanstad-Noord.
  • Cultuur in de klas
    Ondersteuning en stimulering van muzieklessen en creativiteit op school, zodat kinderen al vroeg kennis kunnen maken met cultuur.
  • Samenwerking bedrijfsleven
    De gemeente zet binnen de arbeidsmarktregio in op een goede aansluiting van het onderwijs, overheid en het bedrijfsleven in gemeente Zaanstad, zeker op het gebied van vakmanschap en ambacht. 
  • Vakscholen
    De gemeente stimuleert de komst en ontwikkeling van vakscholen waarin een ambacht wordt geleerd.
  • Brugfunctionaris
    De functie van brugfunctionaris op scholen tussen ouders en leerkrachten bestaat al met succes in de wijk Poelenburg. Deze functie wordt uitgebreid naar andere scholen in de Zaanstreek.