1. Cultuur 

Cultuur vormt de ziel van de stad of het dorp. In cultuur wordt de historie van de gemeente en de manier van samenleven van mensen weerspiegeld. In cultuur vinden mensen ontspanning en betekenis. De ChristenUnie ziet de meerwaarde van groepen mensen die gezamenlijk hun vrije tijd besteden en zet daarom in op het ondersteunen van verenigingen rondom cultuur. Daarbij vindt de ChristenUnie het belangrijk dat kinderen zich leren uitdrukken in muziek, dans en creativiteit. Dat draagt bij aan de individuele ontwikkeling van kinderen en jongeren en daarmee aan een krachtige en creatieve samenleving. 

Cultuur brengt mensen bijeen. Het verbindt mensen met elkaar van verschillende achtergronden en nationaliteiten en houdt een stad bruisend. Cultuur is een onmisbare schakel in onze stad en helpt mensen om zichzelf en de ander op een andere manier te beschouwen. 

Zaanse culturele instellingen

Het Zaans Museum, het nieuwe Molenmuseum, het Honig-Breet Huis, het Czaar Peterhuisje en verschillende andere Zaanse instellingen herbergen een schat aan informatie en bijzondere stukken die de rijke Zaanse cultuurhistorie laten zien. Zij zijn, samen met alle Zaanse erfgoedinstellingen en cultuurhistorische verenigingen, van groot belang om de Zaanse identiteit levend te houden en ons te laten zien wat de Zaanstreek uniek maakt.

Eigentijdse instellingen als het Zaantheater en binnenkort het nieuwe theater in Krommenie bieden een podium aan kunstenaars en gezelschappen, waar actieve podiumkunsten beoefend worden. Ook de Groote Weiver heeft een eigen en unieke waarde voor de (jongeren)cultuur in Zaanstad en verdient een nieuwe plek.

Instellingen als De Bieb vormen een bron van kennis, inspiratie en educatie en zijn een plek van ontmoeting. Bibliotheken zijn van belang voor het leesonderwijs aan onze kinderen, het bestrijden van laaggeletterdheid en bieden alle inwoners leesplezier en toegang tot informatie (ook digitaal). Ook heeft de bibliotheek veel te bieden aan statushouders om de Nederlandse taal en cultuur te leren. Daarom wil de ChristenUnie dat er naast de huidige filialen een bibliotheekfunctie is of komt in elke wijk. Dat kan ook een Bieb-bus zijn of een plek in een schoolgebouw of buurthuis. 

De ChristenUnie vindt het erg belangrijk dat onze stedelijke voorzieningen op dit gebied in orde zijn. De gemeente heeft hierin een belangrijke rol, niet alleen als subsidieverstrekker, maar meer nog als aanjager, verbinder en initiatiefnemer. De gemeente werkt intensief samen met de culturele instellingen in de gemeente en stelt hiervoor budget beschikbaar.

Evenementen en feesten in Zaanstad

Er is ruimte voor evenementen en Zaanse feesten die de saamhorigheid van Zaankanters en/of de identiteit van de stad versterken. Als door veel partners moet worden samengewerkt, voert de gemeente hierin een regierol. Evenementen in Zaanstad zijn veilig voor bezoekers en er wordt op toegezien dat overlast door bijvoorbeeld lawaai of verkeer zoveel mogelijk wordt beperkt. 

• Monumentenzorg
  Zaanstad hecht veel waarde aan haar gemeentelijke monumenten en zorgt voor een sterke afdeling die toezicht houdt en eigenaren bijstaat in het onderhoud.  De gemeente ontwikkelt samen met de provincie een visie over de toekomst van leegstaande/monumentale kerkgebouwen in Zaanstad.
• Stadsarcheoloog
  De gemeente heeft een eigen stadsarcheoloog.
• Stadsarchief
  Het stadsarchief krijgt voldoende middelen om veel bezoekers te trekken.
• Zaanse verhalen delen
  Unieke Zaanse verhalen en kennis worden gedeeld in de vorm van een experience, zoals een escape room in de binnenstad van Zaandam. 
• Betrokkenheid met kleine cultuurverenigingen
  In de uitwerking van de Cultuurvisie worden de vele kleine culturele verenigingen meer betrokken.
• Bibliotheekfunctie in elke wijk
  In iedere wijk zien wij graag een plek met een bibliotheekfunctie, bijvoorbeeld in een school of buurthuis.

2. Sport en recreatie

Zaanstad biedt van oudsher heel veel mogelijkheden om te sporten en te recreëren. De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd in sportaccommodaties, zoals het nieuwe Sportpark Hoornseveld inclusief een nieuw zwembad . We zien dat de belangstelling voor gezond leven toeneemt en daar is naast gezonde voeding ook bewegen een belangrijke factor. Er zijn veel sportondernemingen bijgekomen, maar we zien ook dat de traditionele sportverenigingen moeite hebben om een goed bestuur en andere onmisbare vrijwilligers te vinden en te binden aan ‘hun club’. Deze ontwikkeling is een risico voor de continuïteit en betaalbaarheid van sommige takken van sport. De ChristenUnie ziet hier een rol voor de gemeente om de verenigingen te ondersteunen. Sportverenigingen hebben immers bij uitstek een sociaal-maatschappelijke functie die niet verloren mag gaan. Ook kan de gemeente als neutrale partij een rol spelen bij fusies van sportverenigingen. 

Sportaccommodaties

Er is ruimte in Zaanstad voor topsport, maar de focus van de gemeente dient te liggen op de breedtesport en amateurverenigingen. De gemeente moet goed in beeld hebben wat de behoeften zijn aan voorzieningen op het gebied van sport en cultuur en daar een (financiële) meerjarenplanning voor maken. Accommodaties zijn kostbaar en het is van belang dat verenigingen in redelijkheid bijdragen aan exploitatie en onderhoud.

In het accommodatiebeleid van de gemeente wordt getracht alle verenigingen op een passende en eerlijke, maar ook financieel gedegen wijze te bedienen. Gebouwen en sportvelden worden zo veel mogelijk multifunctioneel benut, enerzijds om het gebruik te optimaliseren, anderzijds om dwarsverbanden tussen (brede) scholen, sportverenigingen, kinderopvang, peuterspeelzalen, bibliotheken, muziekscholen, zorginstellingen, etc. te benutten en samenwerking te versterken. Soms is er een goede samenwerking met recreatieondernemers mogelijk.
Accommodatiebeleid wordt ook afgestemd met omliggende gemeenten om na te gaan waar je elkaar kunt versterken.

De ChristenUnie wil dat de exploitatielasten van accommodaties naar beneden gaan door in te zetten op lagere energielasten door het verduurzamen van gebouwen en lichtinstallaties. Bij nieuwe aanbestedingen willen wij dit nadrukkelijk betrekken in de bouwplannen en bij groot onderhoud hiervoor advies inwinnen. Dit stimuleert tevens de werkgelegenheid.

Sportstimulering

Sporten is niet alleen gezond en leuk; sport bindt ook samen. Sportstimulering en specifiek het betrekken van minima, ouderen en mensen met een beperking is daarom een speerpunt. De ChristenUnie pleit voor open clubs met een sterke verbinding tussen het sociale en het gezondheidsdomein. 

Het creëren of uitbreiden van fiets-, vaar-, wandel- of hardlooproutes is een doeltreffende en kostenvriendelijke manier om zowel bebouwde als natuurlijke omgeving voor recreatie en beweging toegankelijk te maken. Zeker als dit in regionaal verband uitgewerkt wordt. 
Bij de (her)inrichting van woonwijken wordt uitgegaan van de mogelijkheid tot ‘ommetjes’. 

In het beleid van de gemeente wordt ruim aandacht geschonken aan voorlichting aan minima zodat regelingen optimaal benut worden om sport- en cultuurdeelname mogelijk te maken (bijvoorbeeld jeugdsportfonds en participatiefonds).

Alcohol, roken en sport gaan niet samen. Het alcoholgebruik in sportkantines tijdens en aansluitend aan sportactiviteiten wordt ontmoedigd. Een alcoholconvenant tussen de gemeente en sportverenigingen kan hier een mooi instrument voor zijn.

Elk kind in Zaanstad moet leren zwemmen. Dit is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van de ouders, maar blijft een aandachtspunt voor iedereen die met kinderen te maken heeft. 

• Publieke fitnessapparaten
  Wijken krijgen naast kinderspeeltoestellen ook meer publieke fitnessapparaten. 
• Buiten bewegen
  Voorzieningen als een skatebaan, klein buursportveld, speeltuin of trimparcours verdienen blijvende aandacht.
• Buurtsportcoach
  In elke wijk komt een buurtsportcoach om de verbinding tussen sport, onderwijs en zorg te bevorderen.

Recreatie

Wat aantrekkelijk en mooi is voor toeristen is dat in de eerste plaats ook voor de eigen inwoners van Zaanstad! Zaankanters hebben het voorrecht hier 365 dagen per jaar te kunnen genieten van de natuur en het water. Goede bereikbaarheid is essentieel, daarom moet de gemeente goed in beeld krijgen hoe dit per wijk aanwezig is en wat daar nog kan verbeteren.

Ook de toenemende binnenstedelijke woningbouw moet rekening houden met plekken om te spelen en te wandelen, om ‘buiten’ te zijn. Buitenspelen wordt bevorderd.

In regioverband wordt onderzocht hoe met kleine inspanningen knelpunten in de recreatieve structuren kunnen worden weggenomen en nieuwe routes kunnen worden ontgonnen. 

• Laarzenpad
  Het herstel van het ‘Laarzenpad’ vindt zo spoedig mogelijk plaats.
• Buiten spelen wordt bevorderd
  Bijvoorbeeld door het aanleggen van natuurspeelplaatsen

3. Verenigingen

De Zaanstreek kent een rijk en bloeiend verenigingsleven, dat zichtbaarheid en bekendheid waard is. Talloze verenigingen zetten zich niet alleen in op allerlei specifieke terreinen, zij bevorderen tevens de cohesie in de Zaanse samenleving en vormen voor vele Zaankanters een belangrijke tijdsbesteding.

De ChristenUnie is van mening dat het juist in deze tijd belangrijk is dat inwoners zich werkelijk thuis (gaan) voelen en zich deel weten van een groter geheel. De cohesie in de Zaanse gemeenschap kan beter, vindt de ChristenUnie. Verenigingen en andere samenwerkingsverbanden en netwerken vormen hierbij een belangrijke rol en dienen ondersteund te worden, financieel, praktisch of organisatorisch waarbij de mate van hun bijdrage aan de Zaanse samenleving leidend is. De gemeente spant zich er voor in de communicatie met de verenigingen te versterken. Er vindt geregeld overleg plaats en er wordt voor gezorgd dat de verenigingen zich gekend en gehoord weten.

• Koesteren van verenigingsleven
  De gemeente doet er goed aan om de verenigingen te koesteren en zo mogelijk te ondersteunen in hun belangrijke taken. 
• Maatschappelijke visie
  De Maatschappelijke Visie met haar uitgangspunten is een kader waarop nieuwe plannen in Zaanstad worden beoordeeld op de sociale impact.