Zaanstad krijgt te maken met groei van de bevolking. In tegenstelling tot andere delen van het land en de regio is hier een toename van zowel ouderen als jongeren. Er zal een toename zijn van eenpersoonshuishoudens en dat betekent dat er alleen al voor Zaankanters meer woonruimte nodig is. Daarnaast wordt onze stad steeds aantrekkelijker voor mensen van buiten. Er komen mensen vanuit het duurdere Amsterdam naar Zaanstad, maar mensen trekken ook vanuit de landelijke gebieden richting de regio Amsterdam omdat hier veel werk is. Zodoende komt de Zaanstreek in beeld als goede plek om te wonen.

1. Groeiende vraag naar woonruimte

Er worden de komende jaren veel nieuwe huizen gebouwd. Meer huizen betekent meer mobiliteit. De infrastructuur moet op orde zijn. Mobiliteit over de weg en in publiek vervoer, maar ook snel internet en sociaal-maatschappelijke voorzieningen in elke wijk.

Een goed en betaalbaar huis in een prettige wijk, dat is voor ons allemaal belangrijk. De beschikbaarheid van de juiste woningen is helaas niet vanzelfsprekend. Er zijn lange wachtlijsten voor sociale huurwoningen en de behoefte aan betaalbare huurwoningen in de vrije sector is groot. 

De lokale overheid moet met toekomstgericht woningbeleid de woningmarkt stimuleren, zodat starters een steuntje in de rug krijgen, er voldoende passende huurwoningen zijn en er ruimte is voor particuliere (nieuw)bouw. 

De grote vraag naar woonruimte rechtvaardigt een gemeente die optimaal meewerkt aan alternatieve manieren van wonen: tijdelijk woningdelen, kangoeroewoningen, meergeneratiewoningen of juist het splitsen van woningen op een manier die verantwoord is en geen overlast voor de buurt bezorgd, ‘klaine hoissies’, wonen op het water.

Woonbeleid voor heden en toekomst

Het woonbeleid van de gemeente Zaanstad moet gebaseerd zijn op de actuele vraag én op toekomstige ontwikkelingen. In de woonvisie wordt daarom integraal naar de lokale woningmarkt gekeken en worden de noodzakelijke maatregelen beschreven. Woningcorporaties en huurdersverenigingen zijn betrokken bij het actualiseren van deze visie. 

• Het totale plaatje
  Er worden geen woningbouwplannen gemaakt en goedgekeurd zonder bijpassende voorzieningen.
• Duurzaam woonbeleid
  Het woonbeleid van de gemeente Zaanstad is duurzaam. Een actuele Warmtevisie en de uitvoering daarvan zorgt ervoor dat de bestaande woningvoorraad de komende 20 jaar volledig verduurzaamd wordt. Hierbij staan energiebesparende maatregelen voorop.
• Funderingsherstel
  Funderingsherstel is voor oude stadsdelen een voorwaarde om behouden te blijven. De gemeente zet het ingezette beleid voor funderingsherstel met veel kracht en financiële ondersteuning voort.
• Levensloopbestendige woningen zijn de norm
  Zaanstad bouwt zoveel mogelijk levensloopbestendige woningen en wijken, ondersteund door een goede infrastructuur inclusief sociaal-culturele activiteiten en zorgondersteuning. Eventuele belemmeringen in de regelgeving worden zoveel mogelijk weggenomen. Renovaties worden door woningcorporaties aangegrepen om woningen levensloopbestendig te maken.
• Woningaanpassing voor ouderen
  Ouderen in een koopwoning krijgen ondersteuning om de woning aan te passen zodat ze er, ondanks toenemende lichamelijke beperkingen, kunnen blijven wonen of krijgen ondersteuning om te verhuizen naar een voor hen geschikte woning.
• Samenwoonprojecten
  Samenwoonprojecten worden door de gemeente aangemoedigd en ondersteund. Waar jongeren en ouderen samen wonen in projecten kunnen zij elkaar ondersteunen en het probleem van eenzaamheid verminderen. Een goed voorbeeld is de Amandelbloesem in Wormerveer. Ook de integratie van statushouders wordt gemakkelijker als zij gehuisvest worden in een vorm van samenwoonprojecten met mensen die hier al langer wonen.
• Wonen op het water
  De mogelijkheden voor wonen op het water worden onderzocht.
• Wachtlijstbeheer voor huurwoningen
  Er wordt regionaal samengewerkt tussen gemeenten als het gaat om wachtlijstbeheer, nieuwbouw en jongeren/studentenhuisvesting, waarbij Zaanstad er voor zorgt dat wie in Zaanstad woont en daar wil blijven wonen, dat ook kan. De nieuwe voorwaarden om in aanmerking te komen voor een huurwoning vanwege ‘urgentie’ worden regelmatig tegen het licht gehouden zodat de schaarse woningen ook echt toekomen aan wie dit het meest nodig heeft. Gezinnen met kinderen krijgen hierbij voorrang. We streven ernaar om statushouders die aan de gemeente Zaanstad zijn toegewe-zen binnen afzienbare tijd aan een woning te helpen. Bij voorkeur binnen zes maanden. Die snelle toewijzing kan onrechtvaardig voelen voor wie al lang op een woning wacht, maar alleen vanuit de stabiliteit van een woning kunnen statushou-ders daadwerkelijk gaan werken aan hun toekomst in de Zaanse samenleving.
• Betaalbare Koop (BKZ)
  De ChristenUnie ziet het concept van Betaalbare Koop graag voortgezet en waar mogelijk uitgebreid zodat ook jongeren hier gebruik van kunnen maken.
• Van leegstand naar woningbouw
  De ChristenUnie wil leegstand bestrijden en de transformatie van leegstaande kantoorgebouwen en fabriekspanden naar woningen krachtig bevorderen. Daarbij wordt voorkomen dat gemeenten de verliesposten krijgen van de projectontwikkelaars. De gemeente heeft vooral een rol in wijziging van bestemmingsplannen. Maatregelen om leegstand te verminderen worden gezocht en zo mogelijk ook toegepast. Leegstaand gemeentevastgoed wordt zoveel mogelijk (tijdelijk) en tegen een gunstige prijs beschikbaar gesteld, bijv. ten behoeve van sociale ondernemingen of als startup co-working spaces die met behulp van collectieve huurovereenkomsten aantrekkelijk zijn voor startups om te gebruiken.
• Bodemsanering
  Bodemsanering wordt voortgezet en dat gebeurt zoveel mogelijk door verwijdering van de vervuilde grond.
• Asbestsanering
  De gemeente ontwikkelt een plan van aanpak ‘asbestsanering’, zodat alle daken in Zaanstad voor 2024 asbestvrij zijn. Hiervoor wordt samenwerking met de Provincie gezocht.
• Tiny houses
  In Zaanstad komen er nu eindelijk eens locaties voor de bouw van de zogenaamde ‘Klaine Hoissies’ oftewel Tiny Houses. Bij voorkeur zelfvoorzienend en duurzaam.

Woningcorporaties 

De ChristenUnie wil dat de gemeente Zaanstad woningcorporaties de ruimte geeft om innovatief, vraaggericht en toekomstbestendig te kunnen bouwen, maar stelt daarbij wel duidelijke kaders via de gemeentelijke woonvisie. Tegelijkertijd is het goed als corporaties van de keuzes die zij maken nadrukkelijker verantwoording afleggen aan de lokale samenleving. 

De gemeente ziet er op toe dat Woningcorporaties zorg dragen voor voldoende sociale huurwoningen. Woningcorporaties spelen ook een rol op de koopmarkt, maar dienen terughoudendheid hierin te betrachten en bij overdracht van eigendom goede afspraken te maken met alle bewoners over gemeenschappelijk onderhoud. 

Woningcorporaties hebben een blijvende taak ten aanzien van de leefbaarheid, op het niveau van de buurt en de wijk. Corporaties en de gemeente mét de bewoners werken samen een leefbaarheidsbeleid uit in hun wijk en buurt.

De gemeente besteedt in de prestatiecontracten met de woningcorporaties aandacht aan de beschikbaarheid van goede sociale huurwoningen, de leefbaarheid in wijken en de sociale koopsector. De gemeente stelt met de woningcorporaties doelen op, gericht op het verbeteren van de energiehuishouding van woningen. Er komen duidelijke afspraken met de corporaties over de volledige verduurzaming van de woningvoorraad.

2. Onze leefomgeving en openbare ruimte

Iedereen wenst een leefomgeving waar het prettig wonen, werken en recreëren is. De inrichting van de ruimte moet aansluiten bij het eigen karakter van het landschap, de dorpen en de stad. Daarom is het belangrijk dat ruimtelijke beslissingen zo lokaal mogelijk worden genomen, met veel aandacht voor participatie van burgers, bedrijven en belangenorganisaties. Daarom wordt MAAK.Zaanstad als Plan van de Stad voortgezet. Er wordt op een interactieve manier samen als gemeente, bewoners en bedrijven gewerkt aan de ontwikkeling van de stad.

Beschermen van het landschap

Het landschap waarin wij wonen, het water en de veenweidegebieden, zijn op vele manieren kostbaar en beschermwaardig. Uitgangspunt is dat we geen nieuwe woningbouwlocaties in het groen zullen toestaan, maar kiezen voor binnenstedelijke woningbouw en transformatie van terreinen.

Klimaatverandering

De energietransitie gaat een grote impact hebben op onze ruimtelijke inrichting. In het duurzame tijdperk gaan we allemaal wat merken van veranderingen in opwekking en gebruik van energie. De ChristenUnie zet dit onderwerp hoog op de politieke agenda. 

Zaanstad moet zich voorbereiden op klimaatverandering die zich uit in toename van extreme regenbuien en lange droge periodes met hittestress. 

Met de keuze voor binnenstedelijk bouwen ontstaat een toename van versteende gebieden (woonwijken, parkeer- en bedrijventerreinen) die hierdoor maatschappelijke en financiële schade oplopen. Het is noodzakelijk dat de gemeente een strategie ontwikkelt hoe zij hier mee omgaat en hoe de verwachte schade beperkt kan worden. Een goede samenwerking met de waterschappen is hierin onontbeerlijk.

Afspraken over de openbare ruimte en het onderhoud

Over onze leefomgeving moeten goede afspraken met elkaar gemaakt worden. De huidige regelgeving is voor inwoners, ondernemers en overheden complex en versnipperd. Daarom komt er een nieuwe wet: de Omgevingswet. Doel van deze wet is het eenvoudiger maken van regels en meer ruimte bieden voor participatie. De nieuwe wet moet de bestaande wetten vervangen en zorgen voor een integrale en gebiedsgerichte benadering. De overgang naar de Omgevingswet is een enorme operatie die niet alleen het ruimtelijke domein aangaat, maar ook het sociale- en gezondheidsdomein. De Maatschappelijke Visie zorgt ervoor dat er in elk gebied voldoende voorzieningen zijn of komen.

De openbare ruimte en het onderhoud daarvan raakt ons allemaal en elke dag. Vanouds beheert de gemeente de ruimte, maar dat kan ook heel goed door bewoners of bedrijven zelf gedaan worden. Als bewoners het zelf doen, wordt de kwaliteit van het groen hoger en de wijk leuker: de wijk of het bedrijventerrein wordt beter onderhouden en het versterkt de sociale samenhang. Dit betekent wel dat er ook budget voor onderhoud beschikbaar gesteld wordt aan bewoners en bedrijven die dit gezamenlijk oppakken.

Groot onderhoud zoals onderhoud van wegen, parken en het algemeen openbaar groen blijft natuurlijk de verantwoordelijkheid van de gemeente zelf en wij hechten daar veel waarde aan, omdat het direct doorwerkt in het welbevinden van onze inwoners, de waarde van hun woningen en het succes van een bedrijventerrein. De ‘ecologische oevers’ mogen geen ‘verwaarloosde oevers’ worden en vergen ook onderhoud. Experimenten zoals het ‘oerbos’ of ‘voedselbos’ worden voortgezet en we zien uit naar de uitkomsten.

Mobiliteit

Met steeds meer inwoners wordt mobiliteit een groot vraagstuk. Hoe dichter wonen, school en werk bij elkaar kunnen worden gebracht, hoe beter. Meer mengen van functies in woonwijken en op bedrijventerreinen is een optie die onderzoek waard is. Productieve wijken of wijkeconomie maken een woonwijk immers levendig en Zaanstad kan leren van experimenten elders in het land, zoals Almere met een proefwijk waar mogelijkheden zijn zonder belemmeringen voor functiemenging.
Waar automobiliteit noodzaak is, zal dit zo schoon en efficiënt mogelijk moeten. 

Daarnaast zijn er diverse knelpunten die wij willen aanpakken: de ontsluiting van de groeiende wijk Westerwatering en de Spoorovergang Guisweg Zaandijk.

• Stadsontwikkeling MAAK.Zaanstad is de standaard voor stadsontwikkeling.
• Voorbereiden op de nieuwe omgevingswet
  De gemeente blijft actief anticiperen op de invoering van de nieuwe Omgevingswet en investeert in scholing van ambtenaren en raadsleden. De opgedane ervaring in de pilots wordt doorgevoerd in nieuwe deelgebieden.
• Zelf de openbare ruimte onderhouden
  De gemeente geeft ruimte aan inwoners en bedrijven om hun wijk, straat of bedrijventerrein in eigen beheer te onderhouden. Facilitaire of financiële middelen kunnen daarvoor beschikbaar worden gesteld.
• Beschermen van open landschappen
  Open landschappen worden behouden. Water, zoals de Zaan, wordt en blijft zoveel mogelijk zichtbaar en toegankelijk. Braakliggend terrein krijgt zoveel mogelijk een nieuwe (tijdelijke) functie.
• Aandacht voor landschappelijke elementen
  Bij de inrichting van de openbare ruimte wordt rekening gehouden met (historische) landschappelijke elementen.
• Zwemmen in de Zaanstreek
  Er blijven voldoende recreatiegebieden waar het zwemwater gezond en veilig is. Waar het veilig kan, wordt zwemmen in natuurwater toegestaan.
• Genieten in de buitenlucht
  Er komen meer buitenspeelplekken in en om de stad, we investeren in wandel- en fietspaden.
• Visie op energielandschap
  De gemeente formuleert in de komende periode haar eigen visie op het energielandschap in Zaanstad.
• Onderhoudsachterstand wegwerken
  Goed beheer en onderhoud is belangrijk. Het wegwerken van de onderhoudsachterstanden van bruggen, viaducten en fietspaden heeft prioriteit.
• Goede looproutes
  Er zijn goed onderhouden looproutes tussen (winkel/zorg)voorzieningen en  woningen in gebieden waar veel ouderen wonen.
• Rekening houden met beperkingen
  De openbare ruimte wordt getoetst op toegankelijkheid voor slechtzienden en mindervaliden.